Rozpoznawanie próchnicy
Próchnica jest jedną z najczęściej występujących chorób jamy ustnej na świecie, której główna przyczyna to zakażenie bakteryjne prowadzące do demineralizacji twardych tkanek zęba. Głównym objawem próchnicy jest pojawienie się kawitacji, czyli ubytku, który jest widoczny gołym okiem lub za pomocą odpowiednich badań obrazowych, jak na przykład zdjęcia rentgenowskie zębów. Zanim jednak dojdzie do kawitacji, próchnica przechodzi przez kilka stadiów, począwszy od białych lub brunatnych plam na powierzchni szkliwa, które można zauważyć w trakcie rutynowej kontroli u dentysty. Wczesne wykrywanie jest kluczowe, ponieważ początkowe zmiany próchnicowe mogą być zahamowane lub nawet w pewnych warunkach odwrócone.
Metody leczenia próchnicy
Leczenie próchnicy zależy od stopnia jej zaawansowania. W początkowej fazie, gdy dotyczy ona tylko szkliwa i nie rozwinęła się jeszcze do głębszych warstw zęba, możliwe jest stosowanie metod remineralizujących, takich jak lakiery z fluoru czy specjalistyczne pasty do zębów. W przypadku mniejszych ubytków próchnicowych konieczne jest jednak mechaniczne usunięcie zmienionej chorobowo tkanki i oczyszczenie zęba, co następnie pozwala na wypełnienie ubytku odpowiednim materiałem, takim jak amalgamat, kompozyty, czy szkło jonomerowe. Rozleglejsza próchnica, która osiągnęła miazgę zęba, może wymagać leczenia endodontycznego (kanałowego), podczas którego usuwana jest zainfekowana miazga zębowa, a kanały korzeniowe zęba są czyszczone i wypełniane materiałami endodontycznymi. W najcięższych przypadkach, kiedy próchnica doprowadziła do zniszczenia zęba w dużym stopniu, konieczne może być jego usunięcie i zastosowanie odpowiedniej protezy – mostu, korony lub implantu.
Profilaktyka próchnicy i utrzymanie efektów leczenia
Zachowanie rezultatów leczenia próchnicy i zapobieganie jej ponownemu występowaniu jest tak samo ważne, jak właściwe jej leczenie. Po zakończeniu terapii, ważne jest przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej, w tym regularne szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie, używanie nici dentystycznych i płynów do płukania ust, uzupełnione kontrolami u dentysty co sześć miesięcy. Równie istotnym elementem profilaktyki jest utrzymanie zrównoważonej diety, ograniczenie spożycia cukrów oraz produktów kwaśnych, mogących przyczyniać się do demineralizacji zębów. Stomatolodzy często zalecają również uzupełnianie fluoru, zarówno poprzez fluoryzację wody pitnej, jak i stosowanie preparatów zawierających fluor, które wzmacniają szkliwo i zapobiegają powstawaniu próchnicy.