Co to są korony i dlaczego są stosowane?
Korona zębowa to rodzaj uzupełnienia protetycznego, które całkowicie pokrywa lub „obejmuje” zniszczony ząb lub implanta. Korony są często wykorzystywane do odbudowy zęba, który został znacznie osłabiony przez próchnicę, uszkodzony czasie urazu lub po endodontycznym leczeniu kanałowym. Służą też do poprawy estetyki, kształtu, a także zapewniają lepszą funkcjonalność zęba, który jest istotny w procesie przeżuwania pokarmu. Mają one na celu odtworzenie oryginalnego kształtu i wytrzymałości zęba oraz poprawę jego wyglądu poprzez maskowanie przebarwień czy nieprawidłowości, które nie mogą być skorygowane za pomocą innych, mniej inwazyjnych metod, takich jak np. wypełnienia czy licówki. Ponadto, korony będą również zabezpieczały ząb przed dalszymi uszkodzeniami.
Rodzaje koron i ich charakterystyka
Istnieje kilka rodzajów koron, które różnią się materiałem wykonania oraz właściwościami i zastosowaniem. Do najczęściej stosowanych należą:
- Korony metalowe: wykonane są z różnych stopów metali, w tym ze złota. Charakteryzują się one dużą trwałością i wytrzymałością, jednak ze względu na swój metaliczny kolor stosowane są głównie w tylnych partiach uzębienia, gdzie estetyka nie odgrywa kluczowej roli.
- Korony porcelanowe: tworzone są w całości z ceramiki i dlatego dobrze imitują naturalne zęby zarówno pod względem kształtu, jak i koloru. Nadają się one szczególnie dla osób ceniących naturalny wygląd, jednak nie są tak odporne jak te metalowe.
- Korony metalowo-porcelanowe: łączą w sobie metalową podkonstrukcję z porcelanową powłoką. Są to korony zarówno wytrzymałe, jak i estetycznie dopasowane do reszty uzębienia. Metalowa podstawa zapewnia im dużą trwałość, natomiast porcelanowy pokrywający ją wierzch dobrze imituje naturalny ząb.
- Korony pełnoceramiczne i cyrkonowe: stanowią połączenie doskonałej estetyki i dużej wytrzymałości. Cyrkon to materiał, który ze względu na swoje właściwości (m.in. biotolerancja, twardość) jest coraz częściej wykorzystywany w stomatologii. Korony z cyrkonu umożliwiają osiągnięcie bardzo dobrej estetyki razem z wysoką wytrzymałością.
Każdy z tych rodzajów ma swoje zalety i wady, dlatego wybór odpowiedniego rodzaju korony jest uzależniony od wielu czynników – od potrzeb pacjenta, przez położenie zęba w uzębieniu, aż po indywidualne preferencje estetyczne oraz możliwości finansowe pacjenta.
Proces wykonywania i adaptacji korony zębowej
Proces wykonania i adaptacji korony zębowej składa się z kilku etapów. Początkowo dentysta przygotowuje ząb do założenia korony, co często wymaga opracowania (oszlifowania) zęba, aby stworzyć odpowiednie miejsce dla nowej korony. Następnie bierze się wycisk, który stanowi podstawę do stworzenia modelu zęba w laboratorium. Na tym etapie pacjent może otrzymać tymczasową koronę, która zabezpieczy oszlifowany ząb przed uszkodzeniem oraz będzie pełnić funkcję estetyczną do czasu wykonania stałej korony. Gdy laboratorium protetyczne dostarczy gotową koronę, stomatolog może przystąpić do jej „przymierzenia” i kontroli dopasowania, funkcji zgryzowej oraz estetyki. Jeśli wszystko jest w porządku, koronę można trwale cementować na zębie. Po założeniu korony zębowej niezbędna jest odpowiednia higiena jamy ustnej, aby zapewnić długi okres użytkowania. Należy unikać nawyków, które mogą przyczynić się do uszkodzenia korony, takich jak np. gryzienie twardych przedmiotów. Regularne wizyty kontrolne u stomatologa są także ważnym elementem prawidłowej opieki nad koronami zębowymi, pozwalającym wykryć i zapobiec ewentualnym problemom.